Szkolenie VOD: Odpowiedzialność członka zarządu od powołania do odwołania + Nowelizacja KSH i Prawo holdingowe

Nowelizacja KSH i Prawo holdingowe weszła w życie w dniu 13 października 2022 roku. Niewątpliwie jest to największa od 20 lat nowelizacja KSH, która przewiduje m.in.: wprowadzenie Prawa holdingowego, zmiany zasad odpowiedzialności członków zarządu, wprowadzenie zasady business judgement rule, rozszerzenie obowiązków i kompetencji rady nadzorczej.

O wszystkich tych zagadnieniach opowiadam na szkoleniu VOD: Odpowiedzialności członka zarządu od powołania do odwołania + nowelizacja KSH i Prawo holdingowe.

Poniżej przybliżę Ci zagadnienie równie ważne:

Odpowiedzialność członka zarządu spółki z o. o. za zobowiązania i długi spółki

Czy wiesz, że co roku tylko do sądu w Warszawie trafia około 2 tysiące spraw, które dotyczą odpowiedzialności członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, na podstawie słynnego przepisu art. 299 ksh?

Chcesz jej uniknąć?

O co w nim chodzi?

Dlaczego jest tak bardzo groźny i niebezpieczny dla Twojego majątku?

Do jakiego stopnia odpowiadasz jako członek zarządu za zobowiązania i długi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o. o.

Na początek zapamiętaj, że  299 ksh nie ma swojego odpowiednika w spółce akcyjnej! Ale nie ufaj opiniom, że lepiej być w zarządzie spółki akcyjnej bo tam nie odpowiadasz za długi. To nie jest prawda! Fakt, że art. 299 ksh odnosi się tylko do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie oznacza, że jeśli jesteś w zarządzie spółki akcyjnej to w cudowny sposób pozbywasz się odpowiedzialności za jej ewentualne długi.

Spójrz na wspomniany przeze mnie art. 299 ksh:

Zgodnie z § 1 tego przepisu: Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Jeśli jesteś członkiem zarządu cała odpowiedzialność z tego przepisu spada właśnie na Ciebie. Dlaczego?

Ponieważ odpowiedzialności z art. 299 ksh nie podlegają:

• członkowie rady nadzorczej
• komisji rewizyjnej
• wspólnicy
• prokurenci
• pełnomocnicy

Jako członek zarządu ponosisz na podstawie art. 299 ksh odpowiedzialność odszkodowawczą ex delicto. Jest to inny rodzaj odpowiedzialności niż odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną spółce.

Musisz poznać różnicę. Koniecznie skorzystaj ze szkolenia VOD w tym temacie.

Odpowiedzialność członka zarządu za długi jest bardzo rygorystyczna! Trochę pocieszające dla Ciebie jest to, że nie odpowiadasz zawsze i za każde długi.  Poniesiesz odpowiedzialność tylko wtedy, gdy egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna.

Co zatem musi się wydarzyć, abyś jako członek zarządu odpowiedział na długi spółki? Na początku musi powstać zobowiązanie lub zobowiązania. Zauważ, że § 1 art. 299 ksh kończy się na słowie “zobowiązania”, a więc chodzi zarówno o zobowiązania wymagalne jak i niewymagalne. Przepis ten nie ogranicza się tylko do zobowiązań wymagalnych. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, że odpowiadasz w sytuacji, gdy zobowiązanie spółki stało się  wymagalne, czyli powstał dług. Spółka nie zapłaciła po prostu w terminie płatności. Odpowiadasz także za zobowiązanie niewymagalne czyli w sytuacji, gdy powstał obowiązek zapłaty wynikający z umowy czy faktury ale termin płatności jeszcze nie nadszedł.

Co jeszcze musi się wydarzyć? Klient spółki musi wystąpić o zapłatę do sądu i uzyskać w tej sprawie prawomocny wyrok.

Twoja spółka musiała zatem przegrać proces o zapłatę. W takiej sytuacji  klient zwykle kieruje sprawę do komornika, który próbuje wyegzekwować należność od spółki. Jeśli mu się to nie uda komornik może wydać postanowienie o umorzeniu egzekucji.

Wówczas klient może zdecydować, że zapuka do Twoich drzwi jako osoby, która pełniła w okresie powstania zobowiązania funkcję członka zarządu. Pamiętaj! Klient może to zrobić nawet wtedy, gdy zobowiązanie to nie było w czasie Twojej kadencji  wymagalne czyli nie upłynął jeszcze termin płatności.

Odpowiedzialność członka zarządu ma charakter nie tylko osobisty, ale i nieograniczony.

To oznacza, że wierzyciel może sięgnąć do Twojego majątku „prywatnego” jako członka zarządu, aby zaspokoić długu, który zaciągnęła spółka.

Bezsprzecznie odpowiedzialność członka zarządu ma również charakter subsydiarny, czyli posiłkowy, bowiem wierzyciel musi dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń w pierwszej kolejności od spółki.

Twoja odpowiedzialność jest też jest solidarna z odpowiedzialnością pozostałych członków zarządu.  Podczas szkolenia o odpowiedzialności za szkodę wyjaśniam Ci, że w zarządzie jest jak w powieści o „Trzech Muszkieterach”  – jeden za wszystkich wszyscy za jednego.

Zapamiętaj|! Art. 299 ksh wprowadza:

• osobistą
• solidarną
• posiłkową odpowiedzialność członków zarządu spółki za jej zobowiązania.

Jakich dokumentów zatem musisz się obawiać, bo one wróżą postępowanie przeciwko członkowi zarządu?

Są to dowody bezskuteczności egzekucji, w szczególności:

• zażądanie przez wierzyciela – klienta spółki wyjawienia majątku przez spółkę w sytuacji, gdy z przedstawionego przez spółkę wykazu wynika, że nie posiada majątku wystarczającego na pokrycie roszczeń wierzyciela
• bezcelowość prowadzenia egzekucji została wykazana na podstawie bilansu spółki, którego jako Zarząd nie zakwestionowaliście
• wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został oddalony przez sąd, gdyż majątek jej nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania
• postępowanie upadłościowe zostało przez sąd umorzone, gdyż majątek spółki nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów tego postępowania
• udowodniono spółce, iż jedynym majątkiem spółki jest nieruchomość, obciążona ponad swą wartość wierzytelnościami korzystającymi z pierwszeństwa zaspokojenia
• inne dowody wskazujące, że w danej sytuacji nie jest realne uzyskanie zaspokojenia przez wierzyciela z pozostałego jeszcze majątku spółki

Zapamiętaj!

Wierzyciel może wystąpić z żądaniem zaspokojenia swojego roszczenia do Ciebie jako członka zarządu dopiero wtedy gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna.
Ale uwaga! Egzekucja prowadzona przeciwko spółce musi odnosić się do całego jej majątku, a nie jedynie do jego części.
Prowadzenie egzekucji z jednego tylko przedmiotu majątku spółki np. nieruchomości jest wystarczającą przesłanką tylko wtedy, gdy nieruchomość taka stanowi jedyny majątek spółki.
Oczywiście Udowodnienie tej okoliczności spoczywa na wierzycielu. Ale Ty możesz podnosić, że nie prowadzono egzekucji z całego majątku.
Nie bez powodu wyjaśniam moim Klientom jak kluczowe jest pytanie o majątek i sytuację finansową spółki!
Musisz wiedzieć co konkretnie wchodzi w skład tego majątku.
Ustalmy teraz za jakie długi jako członek zarządu możesz odpowiadać?
Podam Ci przykład:
Twoja spółka zawarła umowę sprzedaży 15 marca danego roku.
Zgodnie z tą umową do 15 kwietnia danego roku spółka powinna zapłacić fakturę za produkt lub usługę.
W międzyczasie – 1 kwietnia odwołano Cię z funkcji członka zarządu w spółce.
Czy zatem odpowiadasz za ten dług ?
Przecież nie upłynął jeszcze termin płatności w czasie Twojego zarządzania spółką
Odpowiedź brzmi: niestety TAK! Jeśli równocześnie istniały wtedy przesłanki do upadłości a nie zgłoszono wniosku o ogłoszenie upadłości.

Zapamiętaj:

Za długi spółki odpowiadają osoby, które były członkami zarządu w czasie jego powstania oraz te, które pełniły funkcję członka zarządu w czasie – gdy zobowiązanie istniało chociaż nie było wymagalne

Co to znaczy wymagalne zobowiązanie?

To oznacza, że upłynął jego termin płatności  i może być dochodzone przed sądem.

Wiesz już, że jako członek zarządu ponosisz odpowiedzialność za zobowiązania spółki również po wykreśleniu Cię z Krajowego Rejestru Sądowego. Wierzyciel może Cię pozwać także, gdy już nie jesteś w składzie zarządu, ale zobowiązanie powstało za Twojej kadencji np. na podstawie jakiejś umowy, nawet jeśli wymagalność nastąpiła później.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 25 marca 2004 r.:

Dla odpowiedzialności członka zarządu z art. 299 k.s.h. wystarczy samo istnienie zobowiązania spółki, w czasie, gdy był on członkiem zarządu, nie jest konieczna wymagalność zobowiązania w tym czasie, która może nastąpić już po zaprzestaniu pełnienia przez członka jego funkcji. Wierzyciel może pozwać także osoby, które już nie są w składzie zarządu, ale zobowiązanie powstało za ich kadencji i nie zgłosiły one wniosku o upadłość, a zdaniem wierzyciela zachodziły ku temu przesłanki. Do odpowiedzialności na podstawie art. 299 k.s.h. można bowiem pociągnąć nie tylko członka zarządu, który obecnie pełni swoją funkcję, lecz wszystkich członków zarządu pełniących swoje funkcje od momentu powstania zobowiązania, aż do chwili wytoczenia przeciwko nim powództwa. Przy czym, nie jest istotny wpis osoby danego członka zarządu do KRS-u, bierze się pod uwagę faktyczne wykonywanie tej funkcji przez daną osobę.

Wiesz dlaczego tak jest?

Zgodnie z art. 91 § 1 ustawy prawo upadłościowe zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności świadczenia jeszcze nie nastąpił, stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości.
Rozumiesz już teraz dlaczego odpowiadasz też za niewymagalne zobowiązania?
Zauważ jakie ryzyko ponosisz, zawierasz umowy! Podpisujesz się pod konkretnymi ustaleniami, terminami płatności. Nawet jeśli skończy Ci się kadencja lub z innych przyczyn przestaniesz być członkiem zarządu odpowiadasz za długi, które wynikną z tych umów jeśli równocześnie istniały przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Bardzo często nie wiesz nawet czy faktury zostały zapłacone w terminie czy nie, a ponosisz odpowiedzialność. Jest tak także wtedy gdy nie widniejesz już w KRS jako członek zarządu.
Oczywiście skoro nie jesteś już członkiem zarządu, to nie można Ci przypisać winy za zaniechanie zgłoszenia spółki do upadłości przez nowy zarząd.
Jeśli jednak byłeś członkiem zarządu kiedy zobowiązania nie były wymagalne ale istniały wtedy już przesłanki do upadłości, to odpowiadasz nawet po wykreśleniu z KRS.

Masz ochotę na jeszcze jeden temat?

Jeśli tak, to mam dla Ciebie jeszcze coś ciekawego do poczytania:

Odpowiedzialność członka zarządu w trakcie urlopu

Zazwyczaj jest tak, że podczas nieobecności jednych, rządzą drudzy. Normalna sytuacja. Ty odpoczywasz na urlopie, a biznes kręci się dalej. W firmie, którą zarządzasz na co dzień, zawierane są umowy, generowane są zobowiązania podatkowe, zatrudniani i zwalniani są pracownicy. Członkowie zarządu, którzy zostali na posterunku, prowadzą po prostu bieżącą działalność spółki. Zupełnie oczywisty i typowy stan rzeczy. Chcę jednak zwrócić Twoją uwagę na jedną kwestię… Z tych wszystkich działań podczas Twojej, urlopowej nieobecności mogą wyniknąć zarówno pozytywne dla spółki efekty, jak i te negatywne.

Sukces ma wielu ojców…

Gdy decyzje przekute na uchwały zarządu okażą się trafne i przyniosą sukces, to oczywiście nikt nie będzie się zastanawiał nad odpowiedzialnością. Ale, gdy z tych działań powstaną np. niezapłacone zobowiązania podatkowe, albo zawarte umowy nie przyniosą zakładanych korzyści, a wręcz straty, to rada nadzorcza, wspólnicy, akcjonariusze, organy podatkowe czy ZUS mogą zacząć poszukiwać winnych.

Kto poniesie odpowiedzialność? Czy Twój urlop zwalnia Cię wówczas z odpowiedzialności? Czy odpowiedzialność członka zarządu w trakcie urlopu jest ograniczona?
Często zadaję to pytanie na szkoleniach. Odpowiedź członków zarządu jest wówczas oczywista:

Odpowiadają ci, którzy podejmują działania.

A ci, którzy są na urlopach wszelakich, nie tylko wypoczynkowych, ale też macierzyńskich, wychowawczych, nie odpowiadają, bo nie podejmują wtedy decyzji. Czyżby? Już 10 lat temu zostało potwierdzone w orzecznictwie, że gdy członek zarządu przebywa na urlopie wypoczynkowym lub innym np. wychowawczym czy macierzyńskim, to i tak ponosi on odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki. Urlop nie jest wymówką – odpoczywasz a i tak odpowiadasz.

Zatem, to nie kwestię urlopów wypoczynkowych należy podnosić, aby zwiększyć szansę na uchylenie się od odpowiedzialności za działania, zaniechania składu zarządu, który działał, gdy my przebywaliśmy na urlopie.

Czy wiesz co zabezpieczy Cię w takiej sytuacji? Umiesz odróżnić zasady odpowiedzialności za podatki, składki na ubezpieczenie, od zasad odpowiedzialność wobec spółki i kontrahentów spółki?
I przede wszystkim czy wiesz, co zrobić przed pójściem na urlop wypoczynkowy, aby zmniejszyć ryzyko swojej odpowiedzialności w zarządzie?

Nie zwlekaj! W promocyjnej cenie pozyskaj wiedzę na całe życie!